Tersiyer Yaşlı Altınpınar Hornblendli Andezitlerinin (TorulGümüşhane) Petrografisi, Mineral Kimyası ve P-T Kristalleşme Koşulları

Abstract

Doğu Pontid orojenik kuşağında (KD Türkiye) farklı magma türleri altında oluşmuş farklı volkanik kayaçlar yüzeyleme vermektedir. Tersiyer volkanizması, Gümüşhane ve çevresinde asidik, nötr ve bazik volkanik ve piroklastik kayaçlardan meydana gelmektedir. Bu volkanizma doğu Pontidler'in evriminde ise önemli bir rol oynamaktadır. Bu çalışma kapsamında Altınpınar (Torul/Gümüşhane) civarında yüzeyleme veren Tersiyer yaşlı hornblendli andezitik kayaçların petrografisi, mineral kimyası ve sıcaklık-basınç koşulları irdelenmiştir. Andezitler başlıca hornblend (amfibol), plajiyoklas (An40-61Ab38-57Or1-5), klinopiroksen (Wo44-45En43-44Fs12) ve opak (genellikle magnetit ve pirit) mineralleri, ikincil kil, serizit, kalsit ve klorit mineralleri içerir ve mikrolitik-porfirik ve vitrofirik porfirik dokular sergiler. Bazı hornblend mineralleri iri kristalli gelişmiş olup, plajiyoklas ve opak mineral kapanımları içermektedir. Tüm hornblendler CaB >= 1.5, (Na+K)A <0.5 ve CaA <0.5 parametrelerine sahip kalsik tip olup, magnezyohornblend bileşimi sunmakta, Mg# (Mg/Mg+Fe2+) ise 0.72-0.91 arasında değişmektedir. Andezitlerde kalsik amfibol jeotermobarometri denklemlerini kullanarak hesaplanan tahmini jeotermometre (T), jeobarometre (P) ve oksijen fugasitesi (?O2 / ?NNO) değerleri sırasıyla 765 - 867 °C (ort= 790±20 °C); 2.5 - 4 kbar ve -14.4 ile -11.1 olarak hesaplanmıştır. Elde edilen bu değerler hornblendlerin kıtasal kabukta 9 - 15 km derinliklerde kristallendiğini işaret etmektedir. Minerallerin kimyasal özellikleri inceleme alanındaki andezitlerin kalk-alkali bir ana magmadan itibaren kristallenmiş olduğunu göstermektedir.

In the eastern Pontides orogenic belt (NE Turkey) there are different volcanic rocks exposed that formed under different types of magma. Tertiary volcanism consists of acidic, notr and basic volcanic and pyroclastic rocks in G&uuml;m&uuml;şhane and surrounding area. The Eocene volcanism played an important role during the evolution of the eastern Pontides. In this study, petrography, mineral chemistry and P-T conditions of the Tertiary hornblende-bearing andesites in the Altınpınar (Torul-G&uuml;m&uuml;şhane) are investigated. The andesites are mainly consisting of hornblende (amphibole), plagioclase (An40-61Ab38-57Or1-5), clinopyroxene (Wo44-45En43-44Fs12), opaque (generally magnetite and pyrite) minerals, with secondary clay, sericite, calcite, chlorite minerals. . The samples commonly exhibit microlitic porphyry and vitrophyric porphyry textures. Some of the hornblende aggregates, occurring in large plates, contain inclusions of plagioclase and opaque minerals. All hornblende minerals are exclusively Ca-type with CaB &gt;= 1.5, (Na+K)A &lt;0.5 and CaA &lt;0.5 (apfu) parameters, and magnesiohornblende in composition with Mg# (Mg/Mg+Fe2+) = 0.72- 0.91. Estimation of geothermometry (T), geobarometry (P) and oxygen fugacity (?O2 / ?NNO) calculations in andesites using calcic amphibole geothermobarometry equations indicates that the crystallization is estimated to have taken place at 765 - 867 &deg;C (mean= 790&plusmn;20 &deg;C); 2.5 - 4 kbar and, from -14.4 to -11.1, respectively. These calculated values indicate that hornblende minerals are crystallized at depths of 9 - 15 km in continental crust. According to the chemical composition of minerals the andesites are crystallized from a calc-alkaline parent magma.