Çocukların Ve Gençlerin Geleneksel Ve Yeni Medya Kullanımları Üzerine Bir Araştırma

Abstract

Günümüzde çoklu kullanım biçimi ile insan yaşamında yer bulan medya, özellikle çocuk ve gençleri etkisi altına almaktadır. Bu gruplar gündelik yaşamlarında cep telefonu, televizyon, tablet bilgisayar, internet ve bilgisayar oyunlarını yaygın olarak kullanmaktadır. 1960’lı yıllar, radyo dinlemek ya da televizyon izlemek için birbirine giden çocukların olduğu bir dönemdi. Günümüzde ise hemen herkesin zamandan ve mekândan bağımsız olarak kolaylıkla telefon, tablet ve internete sahip olabildiği bir durum söz konusudur. Bu geçiş sürecinde geleneksel ve yeni medyayı birbirinden çeşitli yönlerden ayırarak ifade etmek gerekmektedir. İlk olarak yazılı ve görsel basın olan geleneksel medya; gazete, dergi ve televizyonları kapsayan tek taraflı bir medya konumundadır. İnsan hayatına hızlı bir şekilde giren yeni medya ise gelişime bağlı olarak bilgisayar, tablet, mobil teknoloji ve interneti içermektedir. Zaman içerisinde yaşamı son derece kolaylaştırdığı düşünülen yeni medya, geleneksel medya ile rekabet edebilecek konuma gelmiştir. Literatürde her ikisini karşı karşıya getiren, aynı zamanda da birbirinden ayıran yönün; geleneksel medyanın tek yönlü, yeni medyanın ise interaktif bir iletişim süreci sunması olarak ifade edilmektedir. Geleneksel veya yeni medyanın çocuk ve genç kitlesine hitap etmesi, bu medya araçlarını kitle karşısında güçlü kılmaktadır. Aynı zamanda kitlelere ulaşmada daha farklı araçların kitle ile etkileşimli bir şekilde kullanılması ve ulaşımının kolay olmasına bağlı olarak yeni medyanın daha fazla tercih edildiğini söylemek mümkündür. Böylece yeni medyanın grupları etkisi altına alması da her geçen gün biraz daha kolaylaşmaktadır. Yaşam alanının ta içine giren medya araçları; yemek yerken, birileriyle otururken, uyumadan önce veya uyandıktan hemen sonra bir kısım çocuk ve gençlerde alışkanlık, bir kısmında ise bağımlılık derecesinde etki yaratan bir güç olarak karşımıza çıkmaktadır. Adı geçen çocuk ve gençlerin teknoloji ile doğup büyümeleri, bu teknolojiye kolayca ayak uydurabilmelerine yol açmaktadır. Böylece deyim yerindeyse “sanal kuşaklar” ortaya çıkmaktadır. Çocuk ve gençleri barındıran kuşağın ortak noktaları, medyadan en çok etkilenen grup olmalarıdır. Bu nedenle de özellikle çocuk ve gençlerin medya kullanımı, araştırmaya değer bir konu olarak görülmektedir. Literatürde bu konuyla ilgili yapılan araştırmalarda çocuk ve gençlerin medya kullanımı, bu gruba odaklı haber ve programları deşifre etme, medya araçlarından birini seçip bu aracın etki yönünü inceleme, gelişen ve değişen medya araçlarının çocuk ve gençler üzerinde kurduğu baskılar ve medya stratejilerinin belirlenmesine ağırlık verildiği görülmektedir. Yapılan araştırmalarda elde edilen sonuçların şu noktada birleştiğini söylemek mümkündür: Çocuk ve gençlerin büyük bir çoğunluğu, bir ya da birden çok medya aracını bağımlılık derecesinde kullanmaktadır. Ancak bu grupların tercih ettiği medya aracının ne olduğu, kullanım süresinin ne kadar olduğu ve medyayı kullanım amacı birbirinden farklı olabilmektedir. Bu bağlamda literatürde çocuk ve gençlerin geleneksel ve yeni medya kullanımı ile etkilerini iletişim bağlamında inceleyen çalışma sayısının sınırlı olduğu görülmüştür. Bu doğrultuda çocuk ve gençlerin günlük yaşamda her iki medya türünü kullanımı ve medyanın onlar üzerindeki etkisini, iletişim çerçevesinde incelemek bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Çalışmada bu grubun medya kullanım tercihlerinin birden fazla yönden kıyaslanması ve etkilerinin ortaya konulması çalışmanın önemini ortaya koymaktadır. Çalışmada iletişim bağlamında medyanın çocuk ve gençler tarafından kullanım amacını, düzeyini ve ne şekilde etki ettiğini ortaya çıkartmak amaçlanmıştır. Çalışmanın yöntem bölümünde ise kota örnekleme yöntemi doğrultusunda geleneksel ve yeni medyayı aktif olarak kullanan 10 çocuk ve 10 genç olmak üzere toplamda 20 kişi ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir.